Op de website van Studium Generale van de Universiteit Utrecht schrijft programmamaker Laura Mol over AEX van de ziel dat het boek haar heeft geïnspireerd om een aantal avonden te organiseren. ‘Het inspireerde mij als programmamaker om een serie te maken waarin we wetenschappers vragen om bekende zelfhulpboeken uit verschillende decennia kritisch te lezen en te bespreken met het publiek.’ Op 10 september 2023 mag ik op het UITfeest in de centrale bibliotheek de serie inleiden.
—————————————————
In 2022 stonden er maar liefst 12 zelfhulpboeken in de lijst van 100 bestverkochte boeken van het jaar. Ik mocht bij De NieuwsBV op Radio 1 vertellen wat de trends in die boeken zijn. Hier terug te luisteren.
——————————————–
In een recensie in Medisch contact schreef Henk Maassen: Wie zich wat breder wil oriënteren op de wording van dat individualistische ‘Ik ben oké, jij bent oké’- tijdperk en de opkomst (en ondergang?) van het consumentistische marktdenken dat destijds overheerste en op wat daaraan voorafging en erna kwam, moet zeker het eerder verschenen AEX van de ziel lezen, waarin Maarten van den Heuvel laat zien hoe sinds de wederopbouw zelfhulpboeken de tijdgeest weerspiegelen.
——————————————–
Op 22 augustus 2022 was ik een uur te gast in het programma Vroeg! op NPOradio1: Streven naar succes, of juist omarmen wat je hebt. De boodschap van zelfhulpboeken gaan van links naar rechts. Ondanks deze constante verandering lezen we ze maar al te graag. Vandaag in Vroeg! komt Maarten van den Heuvel langs bij Merel Wielaert. Hier terug te luisteren.
——————————————
“Zelfverbetering is als miljardenindustrie inmiddels overal zichtbaar, en in allerlei kringen geaccepteerd, maar het heeft decennia geduurd om de Nederlandse geesten rijp te maken voor die vanzelfsprekendheid. Hoe dat zich voltrok las ik in het heerlijke boek AEX van de ziel van historicus Maarten van den Heuvel.” Aldus Nina Polak op De Correspondent.
——————————————
Tim Fraanje van Vice wilde meer weten over zelfhulpboeken. Het verslag van ons gesprek werd op 12 mei 2022 gepubliceerd op Vice.nl.
“We spraken zelfhulpboeken-historicus Maarten van den Heuvel, die alle populaire zelfhulpboeken van na de Tweede Wereldoorlog onderzocht over zijn bevindingen. Zelfhulp wordt steeds populairder in Nederland. De verkoop van zelfhulpboeken blijft oplopen, en dan zijn er ook nog de internetcursussen en het steeds verder uitdijende leger van coaches. Eind vorig jaar kwam het boek AEX van de ziel uit, waarin wordt uitgeplozen hoe de populairste zelfhulpboeken zich in Nederland verhouden tot de collectieve psyche. We spraken de schrijver, historicus Maarten van den Heuvel, over wat onze honger naar zelfhulp over ons zegt, en of het helpt.”
Lees hier het hele interview.
————————————————
Op 29 maart 2022 stond er in het Reformatorisch Dagblad een groot stuk over AEX van de Ziel.
“Voor mensen met een bescheidener budget zijn er de zelfhulpboeken, sinds de jaren zeventig een beproefd middel om jezelf te coachen en te verbeteren. (…) Die nog altijd groeiende trend bracht historicus Maarten van den Heuvel op het idee om serieus onderzoek naar zelfhulpboeken te gaan doen. Hij koos voor een originele aanpak: neem de populairste titels van de afgelopen zeventig jaar, ga die allemaal lezen en zet dan op een rij wat ze te zeggen hebben over de vraag wat een goed en succesvol leven is. Over de resultaten van dat onderzoek schreef hij een buitengewoon boeiend boek: ”AEX van de ziel. Hoe zelfhulpboeken de tijdgeest weerspiegelen”
“Juist een boek als “AEX van de ziel” van Maarten van den Heuvel laat zien hoe subjectief en tijdgebonden veel psychologische inzichten zijn.“
Lees het stuk hier.
—————————————————-
In het februarinummer van het Belgische opinieblad Tertio is het maandelijkse dossier gewijd aan zelfhulp met daarin een interview over AEX van de ziel.
De menselijke worsteling met levensvragen is universeel en van alle tijden, maar de antwoorden worden ingegeven door de heersende tijdgeest. Dat onthult historicus Maarten van den Heuvel in AEX van de ziel. Wie de onophoudelijke stroom levenslessen met enige afstand bekijkt, stelt vast dat zelfhulpboeken niet zozeer onomstotelijke waarheden verkondigen, maar vooral de tijdgeest vangen. Dat maakt hen tot interessante bronnen voor de cultuur- en mentaliteitsgeschiedenis.
——————————————
Op 31 januari 2022 was ik op NPO radio1 te gast bij De NieuwsBV om te praten over de populairste zelfhulpboeken van 2021:
“In de ranglijst van de best verkochte boeken van het afgelopen jaar staan maar liefst 11 zelfhulpboeken. Nooit eerder waren het er zo veel. Hoe kan dat? Maarten van den Heuvel schreef het boek ‘AEX van de Ziel’ over de geschiedenis van zelfhulpboeken en vertelt hoe zelfhulpboeken de tijdsgeest weerspiegelen.”
Luister het -korte- interview over een deel van de boeken hier (direct na NOS-verslaggever Thomas Spekschoor). Of lees hier mijn stuk over de hele lijst van 2021.
———————————————
Ik had een leuk gesprek met Stine Jensen en zij schreef het op voor Brainwash.nl:
‘Nee, Van den Heuvel, leest op dit moment geen zelfhulpboek. Hij heeft de afgelopen zeven jaar zo’n beetje alles gelezen wat voorhanden was en is voorlopig verzadigd. Voor zijn onlangs verschenen boek AEX van de ziel. Hoe zelfhulpboeken de tijdgeest weerspiegelen dompelde hij zich onder in het genre. Hij concentreerde zich daarbij op de bestsellers die de eindejaarlijsten hebben gehaald, omdat dit een goed beeld geeft van de keuze van lezers en daarmee van wat er leeft in de maatschappij…..’
Lees het hele gesprek met Stine Jensen op brainwash.nl
———————————–
Beatrijs Ritsema schrijft op 13 november 2021 in haar recensie van AEX van de ziel in Trouw: AEX van de ziel is een leuke, panoramische tocht door de tijdgeest van de afgelopen 75 jaar aan de hand van de zelfhulpboeken waar mensen naar grepen om zichzelf te verbeteren. (…) Actuele geschiedenis dus, wat als voordeel heeft dat veel van wat de revue passeert bij de lezers een gevoel van herkenning zal oproepen…..
Lees de hele recensie hier.
Op 31 oktober 2021 besprak boekenrecensent Wim Berkelaar AEX van de ziel in het radioprogramma OVT. Hij noemde het boek ‘Een heel gedurfde en interessante cultuurgeschiedenis van na-oorlogs Nederland. (…) Een geweldig boek.’
Luister hier het segment terug.
—————————————————
Op 23 oktober 2021 schreef Pieter Anko de Vries in een recensie van AEX van de ziel in het Friesch Dagblad:
Hoe worden we gelukkig? Zelfhulpboeken tonen ons hoe die eeuwige zoektocht naar geluk eruitziet. Iedere paar decennia verandert ons gevoel over wat belangrijk is in het leven en hoe we het geluk kunnen vinden. Zelfhulpboeken laten die veranderingen zien.
Historicus Maarten van den Heuvel (1965) heeft een gouden vondst gedaan. Zelfhulpboeken blijken een waardevolle bron te zijn bij het beschrijven van de mentaliteitsgeschiedenis van Nederland. Bijna iedereen kent ze, de rijen boeken die door meer of minder bekende levensstijl-goeroes zijn geschreven. Ze vertellen de lezer hoe hij in het leven moet staan. Van den Heuvel laat zien dat dit soort boeken vooral spiegels zijn van de tijdgeest….
Voor abonnees is de recensie hier in zijn geheel terug te lezen.
——————————————–
Op 15 oktober 2021 schreef Ykje Vriesinga twee pagina’s over AEX van de ziel in NRC:
Maken zelfhulpboeken ons makke schapen?
Dat zelfhulpboeken zo populair zijn, betekent dat we ons welzijn steeds meer als eigen verantwoordelijkheid zien. En dat is niet per se positief, toont historicus Maarten van den Heuvel in een inzichtelijke geschiedenis van adviesboeken sinds 1945…..
Lees hier het NRC-artikel over AEX van de ziel.
—————————————-
Op 13 oktober 2021 was ik te gast in De NieuwsBV op NPO Radio1:
Zelfhulpboeken zijn populairder dan ooit. Historicus Maarten van den Heuvel dook in de populairste zelfhulpboeken van de afgelopen decennia en ontdekte dat de vraag hoe je moet leven tijdloos is, maar het antwoord niet. Hij schreef er het boek ‘AEX van de ziel’ over.
Kijk het interview hier terug.
—————————————-
Met historicus Maarten van den Heuvel, die werkt aan een boek over de geschiedenis van de zelfhulp; sociologe Micki McGee, schrijfster van het boek Self Help INC; en cabaretier en fervent zelfhulpboekenlezer Kasper van der Laan, die de voorstelling ‘De weg naar SuccesGeluk’ maakte.
Als er een jaar was dat nieuwe levensvragen opriep, dan was het 2020 wel. En dat is goed nieuws voor het zelfhulpboek. Titels als Master your mindset en Hoe de fuck vind ik geluk worden geminacht, maar ook gevreten. Kennelijk laten we ons graag voorschrijven hoe we een betere versie van onszelf worden, met meer geld en minder zorgen. Wanneer is onze zelfhulpboekenverslaving begonnen? En wat vertelt het genre over onszelf en de veranderende tijdgeest?
Een radiodocumentaire van Laura Stek voor het VPRO geschiedenisprogramma OVT. Uitgezonden in december 2020.